Tak działa mózg
Chętnie dzielę się refleksjami na temat książki dr Asi Podgórskiej pt. „Tak działa mózg. Jak mądrze dbać o jego funkcjonowanie”. Autorkę „znam” podcastów autorskich oraz nagrań, w których wystąpiła gościnnie. Podczas czytania „słyszałam” jej głos, sposób artykulacji, tempo mówienia; to było ciekawe.
Poziom trudności
Specjalistyczne określenia dotyczące budowy i funkcjonowania układu nerwowego znam ze studiów. Będąc studentką pedagogiki specjalnej z trudem przyswajałam wiedzę o ośrodku Broki i Wernickiego, błonie presynaptycznej, funkcjach hipokampu, acetylocholinie itd. Miło było powspominać, tym razem bez egzaminu wiszącego nad głową 😉
Kolejne rozdziały są bardziej przystępne. Tam treść naukowa koresponduje z codziennymi doświadczeniami.
Niżej opisuję kilka kwestii, którymi się zainteresowałam.
Połączeni od zawsze
Jeden z listków zarodkowych to ektoderma. Z niej kształtuje się skóra, nabłonek jelita przedniego i tylnego oraz narządy zmysłów. Ektoderma to także budulec cewki nerwowej, czyli wstępnego etapu dla rozwoju mózgowia i rdzenia kręgowego.
Zatem mózg, skóra i jelita powstały z jednej warstwy komórek.
Drugi mózg
Ostatnio często pojawiają się dyskusje, że jelita to drugi mózg. Podgórska przekonuje, że tak rzeczywiście jest, gdyż w przewodzie pokarmowym znajduje się największe skupisko komórek nerwowych. Oczywiście poza mózgiem.
Zależność „jesteś tym, co jesz” jest powszechnie znana. Pokarmy bezpośrednio wpływają na zdolności poznawcze, takie jak pamięć, spostrzeganie czy koncentracja uwagi (kto z nas nie doświadczył senności po sporej porcji cukru?).
Ponadto bariera krew – mózg uniemożliwia przenikanie hormonów, dlatego te produkowane są również w jelitach.
Silna wola a słodycze
Joanna Podgórska twierdzi, że środowisko żołądka i jelit (mikrobiota) może wpływać na decyzje pokarmowe, niejako zmuszać do dostarczenia określonych pokarmów. Tutaj nasuwa się temat zależności między spadkiem nastroju a nagłą potrzebą zjedzenia słodkich i przetworzonych pokarmów. Nie wystarczy przestać jeść słodycze. Istotne jest dostarczenie organizmowi zdrowego, pełnowartościowego budulca obfitego w minerały i witaminy.
Zmiany skórne
Zdarza się, że po emocjonalnie wymagającej sytuacji na skórze pojawiają się nieciekawe zmiany. Być może obserwujesz taką zależność u siebie. Nie wywołuje to zdziwienia, gdy jest się świadomym, iż na zarodkowym etapie rozwoju mózg i skóra są „połączone”.
Wiedza stale aktualizowana
Dzięki nowoczesnym badaniom wiedza, którą każdy z nas nabył w szkole, okazuje się nietrafna. Jednym w przykładów jest pogląd na temat tkanki tłuszczowej. Kiedyś uważano, że jej główna funkcja to ochrona przed zimnem, natomiast dzisiaj naukowcy wskazują, że w tkance tłuszczowej produkowane są hormony, m.in. estragon. Podobnie rzecz wygląda z komórkami glejowymi, które uważano za pomocnicze wobec neuronów. Dziś naukowcy zastanawiają się, czy w procesie myślenia i tworzenia glej nie jest tak samo lub bardziej istotny.
Zachęta
Fascynację mózgiem oraz zależnościami neurochemicznymi dr Asia Podgórska upatruje pośrednio w chorobie neurodegeneracyjnej swojej babci. Wielokrotnie nawiązuje do tego, iż zarówno choroba Alzhaimera, Parkinsona, czy schizofrenia, depresja, a także cukrzyca określane są jako stan zapalny organizmu. Autorka przeznaczyła sporo miejsca na omówienie profilaktyki i zachętę do ruchu w każdej postaci.
Dla mnie książka stanowi zachętę do poszerzania wiedzy z rożnych dziedzin. Mój kolejny cel: fizyka kwantowa 😀
Poza tym jestem niezmiernie ciekawa książek, o których tylko słyszałam. Czytanie i pisanie o książkach to motywacja sama w sobie.
Zobacz też długą, acz ciekawą rozmowę Karola Paciorka z Joanną Podgórską, klik.
